1. Vị trí và giải phẫu
-
Vị trí: nằm sâu nhất ở mặt trước cổ tay – cẳng tay, ngay sát xương trụ và xương quay.
-
Hình dạng: hình vuông, mỏng, chạy ngang cổ tay.
-
Nguyên ủy: 1/4 dưới mặt trước xương trụ.
-
Bám tận: 1/4 dưới mặt trước xương quay.
2. Thần kinh chi phối
-
Thần kinh giữa (Median nerve) – nhánh vận động trước khi đi vào cẳng tay.
3. Chức năng
-
Xoay sấp cẳng tay (Pronation): chủ yếu khi khuỷu tay ở tư thế gấp 90°.
-
Hỗ trợ ổn định xương quay và xương trụ trong vận động cầm nắm.
4. Ứng dụng lâm sàng
-
Tổn thương thần kinh giữa → yếu xoay sấp, đặc biệt ở tư thế gấp 90°; dấu hiệu “bàn tay cầu nguyện” hoặc khó xoay sấp.
-
Gãy 1/3 dưới xương trụ hoặc quay có thể liên quan đến cơ này.
-
Trong phẫu thuật hoặc tiêm thuốc cẳng tay, cần tránh tổn thương cơ và thần kinh chi phối.
Hình ảnh 3D cơ sấp vuông: